วิเคราะห์ทัศนะอิบนุตัยมียะฮ์ ว่าด้วยเรื่องพระเจ้า ตอนที่ 4

บทความโดย เชคอับดุลญะวาด สว่างวรรณ

สิ่งที่เป็นแรงบันดาลใจให้ผมเขียนบทความ ”อัลลอฮ์ในทัศนะอิบนุตัยมียะฮ์ (เป็นตอนๆ)” เพราะผมได้อ่านตำราของอิบนุตัยมียะฮ์ที่ได้ทำการตัชเบี๊ยะห์และตัจญะซีม คือเปรียบอัลลอฮ์ให้เหมือนลักษณะของมัคลูก-สิ่งถูกสร้างเช่นมนุษย์ และเชื่อว่าอัลลอฮ์มีเรือนร่างอวัยวะเพียงแต่ไม่เหมือนอวัยวะของมนุษย์ ขณะเดียวกันอิบนุตัยมียะฮ์และสาวกของเขาได้ประนามให้ร้ายมุสลิมกลุ่มอื่นว่าเป็นพวกบิดอะฮ์ เฎาะลาละฮ์ มุชริก มุรตัด กาฟิร ด้วยข้อหาที่เข้าใจกุรอานและฮะดีษไม่ตรงกับอิบนุตัยมียะฮ์

ผมจึงอยากนำทัศนะแนวคิดของอิบนุตัยมียะฮ์และสาวกของเขาเกี่ยวกับโองการกุรอ่านและรายงานฮะดีษที่กล่าวเกี่ยวกับซีฟัตของอัลลอฮ์มาเสนอให้ผู้อ่านได้วิเคราะห์ได้พิจารณาตรวจสอบกันว่า ความเชื่อของอิบนุตัยมียะฮ์ต่อเตาฮีดของอัลลอฮ์ตะอาลานั้นถูกต้องจริงหรือ

และผมอยากให้ผู้ยึดแนวคิดอิบนุตัยมียะฮ์ด้วยความ”ตะอัซซุบ”โปรดหันมาศึกษาพิจารณาทัศนะของนักวิชาการมุสลิมกลุ่มอื่นบ้าง อย่างน้อยท่านจะได้เข้าใจว่า มุสลิมกลุ่มอื่นเขาไม่ได้เป็น”มุชริก กาฟิร”ตามที่อิบนุตัยมียะฮ์และสาวกให้ร้ายพวกเขา เพียงเพราะมุสลิมกลุ่มอื่นเขาไม่ยอมรับแนวคิดของอิบนุตัยมียะฮ์เท่านั้นเอง

หากสาวกอิบนุตัยมียะฮ์ได้พิเคราะห์ตำราอิบนุตัยมียะฮ์ จะพบว่า งานเขียนของอิบนุตัยมียะฮ์นั้นมีความขัดแย้งกันในตัวเองและมีทั้งการให้ร้ายมุสลิมกลุ่มอื่นอย่างอธรรม แน่นอนสาวกอิบนุตัยมียะฮ์จะต้องเปลี่ยนจุดยืนของเขาที่ปักใจเชื่ออิบนุตัยมียะฮ์ โดยเฉพาะเรื่องเกี่ยวกับเตาฮีดและบรรดาซีฟัตของอัลลอฮ์ตะอาลา

ผู้ยึดถือแนวคิดอิบนุตัยมียะฮ์จะเข้าใจว่า อะกีดะฮ์ของอิบนุตัยมียะฮ์และสาวกของเขานั้นมีที่มาจากพวกยะฮูดีที่เปรียบอัลลอฮ์เหมือนมนุษย์และเชื่อว่าอัลลอฮ์มีเรือนร่างนั่นเอง
แต่ว่า นักวิชาการที่ยึดแนวคิดอิบนุตัยมียะฮ์ได้ปิดบังอำพลางสิ่งนั้นไว้ไม่ให้มุสลิมสามัญชนทั่วไปได้รับรู้ แถมพวกเขาได้ใช้คำอธิบายสร้างความสับสนให้คนธรรมดาเช่น
เมื่อพวกเขาสอนมุสลิมธรรมดาว่า อัลลอฮ์มีใบหน้า มีมือ มีเท้า และมีการนั่งบนอารัช พวกเขาก็จะปิดประตูคำถามด้วยคำว่า

وَجْهُ الله لَيْسَ كَالْوُجُوِه
 

ใบหน้าของอัลลอฮ์ไม่เหมือนเช่นบรรดาใบหน้า(ของมนุษย์)

يَدُ الله لَيْسَت كَالْأَيْدِي
 

มือของอัลลอฮ์ไม่เหมือนเช่นบรรดามือ(ของมนุษย์)

رِجْلُ الله لَيْسَت كَالْأرجل
 

เท้าของอัลลอฮ์ไม่เหมือนเช่นบรรดาเท้า(ของมนุษย์)

جُلُوْسُهُ عَلَي الْعَرْشِ لَيْسَ كَجُلُوْسِ الْمَخْلُوْقِ
 

การนั่งประทับของอัลลอฮ์บนอารัชไม่เหมือนเช่นการนั่งของมนุษย์

อิบนุตัยมียะฮ์และสาวกได้ใช้สำนวนลักษณะเช่นนี้เพื่อปิดบังความเข้าใจที่แท้จริงต่อมุสลิมทั่วไป

ซึ่งเราจะได้ทำความเข้าใจในบทความต่อๆไปว่า แนวคิดอิบนุตัยมียะฮ์ต่ออัลลอฮ์ตะอาลาแบบนี้ ผิด และ เชื่อถือไม่ได้อย่างไร
ผู้อ่านต้องรับรู้ก่อนว่า

มุสลิมกลุ่มอื่นๆเช่น ชาวซุนนี่อะชาอิเราะฮ์, มาตูริดียะฮ์, ซูฟีย์ตอรีกัต และชีอะฮ์สิบสองอิม่ามไม่ได้มีความเชื่อเรื่องเตาฮีดแบบอิบนุตัยมียะฮ์
กลุ่มที่มีความเชื่อเรื่องเตาฮีดแบบอิบนุตัยมียะฮ์นี้คือ วะฮาบีย์ เท่านั้น

ขอขอบคุณ เฟซบุ๊ก Javad Savangvan