چهل حدیث روزه

 

 

1- پايه‏ هاى اسلام

قال الباقر عليه السلام:
«بنى الاسلام على خمسة اشياء، على الصلوة و الزكاة و الحج و الصوم و الولايه.»
امام باقر عليه السلام فرمود:
اسلام بر پنج چيز استوار است، برنماز و زكات حج و روزه و ولايت (رهبرى اسلامى).
فروع كافى، ج 4 ص 62، ح 1

 

2- فلسفه روزه

قال الصادق عليه السلام:
«انما فرض الله الصيام ليستوى به الغنى و الفقير.»
امام صادق عليه السلام فرمود:
خداوند روزه را واجب كرده تا بدين وسيله دارا و ندار (غنى و فقير) مساوى گردند.
من لا يحضره الفقيه، ج 2 ص 43، ح 1

 

3- روزه آزمون اخلاص

قال اميرالمومنين عليه السلام:
«فرض الله ... الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق‏»
امام على عليه السلام فرمود:
خداوند روزه را واجب كرد تا به وسيله آن اخلاص خلق را بيازمايد.
نهج البلاغه، حكمت 252

 

4- روزه ياد آور قيامت

قال الرضا عليه السلام:
«انما امروا بالصوم لكى يعرفوا الم الجوع و العطش فيستدلوا على فقر الاخر.»
امام رضا عليه السلام فرمود:
مردم به انجام روزه امر شده‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.
وسائل الشيعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرايع، ص 10

 

5- روزه زكات بدن

قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
«لكل شيئى زكاة و زكاة الابدان الصيام.»
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
براى هر چيزى زكاتى است و زكات بدنها روزه است.
الكافى، ج 4، ص 62، ح 3

 

6- روزه سپر آتش

قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
«الصوم جنة من النار.»
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
روزه سپر آتش (جهنم) است. «يعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»
الكافى، ج 4 ص 162

 

7- اهميت روزه

قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
«الصوم فى الحر جهاد.»
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
روزه گرفتن در گرما، جهاد است.
بحار الانوار، ج 96، ص 257

 

8- روزه نفس

قال اميرالمومنين عليه السلام:
«صوم النفس عن لذات الدنيا انفع الصيام.»
اميرالمومنان على عليه السلام فرمود:
روزه نفس از لذتهاى دنيوى سودمندترين روزه‏هاست.
غرر الحكم، ج 1 ص 416 ح 64

 

9- روزه واقعى

قال اميرالمومنين عليه السلام:
«الصيام اجتناب المحارم كما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب.»
امام على عليه السلام فرمود:
روزه پرهيز از حرامها است همچنانكه شخص از خوردنى و نوشيدنى پرهيز میكند.
بحار ج 93 ص 249

 

10- برترين روزه

قال اميرالمومنين عليه السلام:
«صوم القلب خير من صيام اللسان و صوم اللسان خير من صيام البطن.»
امام على عليه السلام فرمود:
روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.
غرر الحكم، ج 1، ص 417، ح 80

 

11- روزه چشم و گوش

قال الصادق عليه السلام:
«اذا صمت فليصم سمعك و بصرك و شعرك و جلدك.»
امام صادق عليه السلام فرمود:
آنگاه كه روزه مى‏گيرى بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه ‏دار باشند.«يعنى از گناهان پرهيز كند.»
الكافى ج 4 ص 87، ح 1

 

12- روزه اعضا و جوارح

عن فاطمه الزهرا سلام الله عليها:
«ما يصنع الصائم بصيامه اذا لم يصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه.»
حضرت زهرا عليها السلام فرمود:
روزه‏دارى كه زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نكرده روزه‏اش به چه كارش خواهد آمد.
بحار، ج 93 ص 295

 

13- روزه ناقص

قال الباقر عليه السلام:
«لا صيام لمن عصى الامام و لا صيام لعبد ابق حتى يرجع و لا صيام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصيام لولد عاق حتى يبر.»
امام باقر عليه السلام فرمود:
روزه اين افراد كامل نيست:
1 - كسى كه امام (رهبر) را نافرمانى كند.
2 - بنده فرارى تا زمانى كه برگردد.
3 - زنى كه اطاعت‏شوهر نكرده تا اينكه توبه كند.
4 - فرزندى كه نافرمان شده تا اينكه فرمانبردار شود.
بحار الانوار ج 93، ص 295.

 

14- روزه بى ارزش

قال اميرالمومنين عليه السلام:
«كم من صائم ليس له من صيامه الا الجوع و الظما و كم من قائم ليس له من قيامه الا السهر و العناء.»
امام على عليه السلام فرمود:
چه بسا روزه ‏دارى كه از روزه‏اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى ندارد و چه بسا شب زنده‏ دارى كه از نمازش جز بيخوابى و سختى سودى نمى‏برد.
نهج البلاغه، حكمت 145

 

15- روزه و صبر

قال الصادق عليه السلام فى قول الله عزوجل:
«واستعينوا بالصبر و الصلوة‏
قال: الصبر الصوم.»
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند عزو جل كه فرموده است: از صبر و نماز كمك بگيريد، صبر، روزه است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 298، ح 3

 

16- روزه و صدقه

قال الصادق عليه السلام:
«صدقه درهم افضل من صيام يوم.»
امام صادق عليه السلام فرمود
يك درهم صدقه دادن از يك روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 218، ح 6

 

17- پاداش روزه

قال رسول الله صلى الله عليه و آله: قال الله تعالى
«الصوم لى و انا اجزى به»
رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است:
روزه براى من است و من پاداش آن را مى‏دهم.
وسائل الشيعه ج 7 ص 294، ح 15 و 16 ; 27 و 30

 

18- جرعه نوشان بهشت

قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
«من منعه الصوم من طعام يشتهيه كان حقا على الله ان يطعمه من طعام الجنة و يسقيه من شرابها.»
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
كسى كه روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد برخداست كه به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.
بحار الانوار ج 93 ص 331

 

19- خوشا بحال روزه داران

قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
«طوبى لمن ظما او جاع لله اولئك الذين يشبعون يوم القيامة»
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
خوشا بحال كسانى كه براى خدا گرسنه و تشنه شده‏ اند اينان در روز قيامت ‏سير می‏شوند.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 299، ح‏2.

 

20- مژده به روزه‏ داران

قال الصادق عليه السلام:
«من صام لله عزوجل يوما فى شدة الحر فاصابه ظما و كل الله به الف ملك يمسحون وجهه و يبشرونه حتى اذا افطر.»
امام صادق عليه السلام فرمود:
هر كس كه در روز بسيار گرم براى خدا روزه بگيرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏گمارد تا دست‏به چهره او بكشند و او را بشارت دهند تا هنگامى كه افطار كند.
الكافى، ج 4 ص 64 ح 8; بحار الانوار ج 93 ص 247

 

21- شادى روزه دار

قال الصادق عليه السلام:
«للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه»
امام صادق عليه السلام فرمود:
براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است:
1 - هنگام افطار
2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قيامت)
وسائل الشيعه، ج 7 ص 290 و 294 ح‏6 و 26.

 

22- بهشت و باب روزه‏دارن

قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
«ان للجنة بابا يدعى الريان لا يدخل منه الا الصائمون.»
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
براى بهشت درى است‏بنام (ريان) كه از آن فقط روزه داران وارد مى‏شوند.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 295، ح‏31، معانى الاخبار ص 116

 

23- دعاى روزه‏ داران

قال الكاظم (عليه السلام):
«دعوة الصائم تستجاب عند افطاره»
امام كاظم (عليه السلام) فرمود:
دعاى شخص روزه‏دار هنگام افطار مستجاب مى‏شود.
بحار الانوار ج 92 ص 255 ح 33.

 

24- بهار مومنان

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله):
«الشتاء ربيع المومن يطول فيه ليله فيستعين به على قيامه و يقصر فيه نهاره فيستعين به على صيامه.»
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانى‏اش براى شب زنده‏دارى واز روزهاى كوتاهش براى روزه دارى بهره مى‏گيرد.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 302، ح 3.

 

25- روزه مستحبى

قال الصادق (عليه السلام):
«من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلك صيام ثلاثة ايام من كل شهر.»
امام صادق عليه السلام فرمود:
هر كس كار نيكى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.
وسائل الشيعه، ج 7، ص 313، ح 33

 

26- روزه ماه رجب

قال الكاظم (عليه السلام):
«رجب نهر فى الجنه اشد بياضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام يوما من رجب سقاه الله من ذلك النهر.»
امام كاظم (عليه السلام) فرمود:
رجب نام نهرى است در بهشت از شير سفيدتر و از عسل شيرين‏تر هركس يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد خداوند از آن نهر به او می‏نوشاند.
من لا يحضره الفقيه ج 2 ص 56 ح 2، وسائل الشيعه ج 7 ص 350 ح 3

 

27- روزه ماه شعبان

قال الصادق عليه السلام:
«من صام ثلاثة ايام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان كتب الله له صوم شهرين متتابعين.»
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
هر كس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگيرد و به روزه ماه رمضان وصل كند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برايش محسوب مى‏كند.
وسائل الشيعه ج 7 ص 375،ح 22

 

28- افطارى دادن

قال الصادق (عليه السلام):
«من فطر صائما فله مثل اجره»
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
هر كس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است.
الكافى، ج 4 ص 68، ح 1

 

29- افطارى دادن

قال الكاظم (عليه السلام):
«فطرك اخاك الصائم خير من صيامك.»
امام كاظم (عليه السلام) فرمود:
افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.
الكافى، ج 4 ص 68، ح 2

 

30- روزه خوارى

قال الصادق (عليه السلام):
«من افطر يوما من شهر رمضان خرج روح الايمان منه»
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
هر كس يك روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ايمان از او جدا مى‏شود
وسائل الشيعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5، من لا يحضره الفقيه ج 2 ص 73، ح 9

 

31- رمضان ماه خدا

قال اميرالمومنين:
«شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى»
امام على (عليه السلام) فرمود:
رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 266، ح 23.

 

32- رمضان ماه رحمت

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله):
«... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.»
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
رمضان ماهى است كه ابتدايش رحمت است و ميانه‏اش مغفرت و پايانش آزادى از آتش جهنم.
بحار الانوار، ج 93، ص 342

 

33- فضيلت ماه رمضان

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله):
«ان ابواب السماء تفتح فى اول ليلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر ليلة منه»
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
درهاى آسمان در اولين شب ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرين شب آن بسته نخواهد شد.
بحار الانوار، ج 93، ص 344

 

 

34- اهميت ماه رمضان

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله):
«لو يعلم العبد ما فى رمضان لود ان يكون رمضان السنة»
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
اگر بنده «خدا» مى‏دانست كه در ماه رمضان چيست (چه بركتى وجود دارد) دوست مى‏داشت كه تمام سال، رمضان باشد.
بحار الانوار، ج 93، ص 346

 

35- قرآن و ماه رمضان

قال الرضا (عليه السلام):
«من قرا فى شهر رمضان اية من كتاب الله كان كمن ختم القران فى غيره من الشهور.»
امام رضا (عليه السلام) فرمود:
هر كس ماه رمضان يك آيه از كتاب خدا را قرائت كند مثل اينست كه درماههاى ديگر تمام قرآن را بخواند.
بحار الانوار ج 93، ص 346

 

36- شب سرنوشت‏ ساز

قال الصادق (عليه السلام):
«راس السنة ليلة القدر يكتب فيها ما يكون من السنة الى السنة.»
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آينده نوشته مى‏شود.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 258 ح 8

 

37-برترى شب قدر

قيل لابى عبد الله (عليه السلام):
«كيف تكون ليلة القدر خيرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فيها خير من العمل فى الف شهر ليس فيها ليلة القدر.»
از امام صادق (عليه السلام) سوال شد:
چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟
حضرت فرمود: كار نيك در آن شب از كار در هزار ماه كه در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 256، ح 2

 

38- تقدير اعمال

قال الصادق (عليه السلام):
«التقدير فى ليلة تسعة عشر و الابرام فى ليلة احدى و عشرين و الامضاء فى ليلة ثلاث و عشرين.»
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‏گيرد و تصويب آن در شب بيست ويكم و تنفيذ آن در شب بيست‏سوم.
وسائل الشيعه، ج 7 ص 259

 

39-احياء شب قدر

عن فضيل بن يسار قال:
«كان ابو جعفر (عليه السلام) اذا كان ليلة احدى و عشرين و ليلة ثلاث و عشرين اخذ فى الدعا حتى يزول الليل فاذا زال الليل صلى.»
فضيل بن يسار گويد:
امام باقر (عليه السلام) در شب بيست و يكم و بيست‏سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‏شد تا شب بسر آيد و آنگاه كه شب به پايان مى‏رسيد نماز صبح را مى‏خواند.
وسائل الشيعه، ج 7، ص 260، ح 4

 

40-زكات فطره

قال الصادق (عليه السلام):
«ان من تمام الصوم اعطاء الزكاة يعنى الفطرة كما ان الصلوة على النبى (صلى الله عليه و آله) من تمام الصلوة.»
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
تكميل روزه به پرداخت زكاة يعنى فطره است، همچنان كه صلوات بر پيامبر (صلى الله عليه و آله) كمال نماز است.
وسائل الشيعه، ج 6 ص 221، ح 5