درس هایی از امام حسین (علیه السلام)

1- روش پند دادن گناهکاران

جوانى خدمت امام حسین (علیه السلام) رسید و گفت، من مردى گناهکارم و نمى توانم خود را در انجام گناهان باز دارم، مرا نصیحتى فرما.
قال الامام الحسین (علیه السلام):
«اِفْعَلْ خَمْسَةَ أَشْيَاءَ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ فَأَوَّلُ ذَلِكَ لاَ تَأْكُلْ رِزْقَ اَللَّهِ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ اَلثَّانِي اُخْرُجْ مِنْ وَلاَيَةِ اَللَّهِ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ اَلثَّالِثُ اُطْلُبْ مَوْضِعاً لاَ يَرَاكَ اَللَّهُ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ اَلرَّابِعُ إِذَا جَاءَ مَلَكُ اَلْمَوْتِ لِيَقْبِضَ رُوحَكَ فَادْفَعْهُ عَنْ نَفْسِكَ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ وَ اَلْخَامِسُ إِذَا أَدْخَلَكَ مَالِكٌ فِي اَلنَّارِ فَلاَ تَدْخُلْ فِي اَلنَّارِ وَ أَذْنِبْ مَا شِئْتَ.» (1)
امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«پنج کار را انجام بده و آنگاه هر چه مى خواهى گناه کن.
اول: روزى خدا را مخور و هر چه مى خواهى گناه کن.
دوم: از حکومت خدا بیرون برو و هر چه مى خواهى گناه کن.
سوم: جایى را انتخاب کن تا خداوند تو را نبیند و هر چه مى خواهى گناه کن.
چهارم: وقتى عزرائیل براى گرفتن جان تو آمد او را از خود بران و هر چه مى خواهى گناه کن.
پنجم: زمانى که مالک دوزخ تو را به سوى آتش مى برد در آتش وارد مشو و هر چه مى خواهى گناه کن.»
جوان اندکى فکر کرد و شرمنده شد و در برابر واقعیت هاى طرح شده چاره اى جز توبه نداشت.

2- اقسام جهاد

جهاد در راه خدا یکى از ارزشمندترین عمل ها نزد پروردگار است که شرافت مسلمانان و تداوم اسلام به آن بستگى دارد اما این حقیقت را هم باید دانست که جهاد داراى اقسام گوناگون است.
قال الامام الحسین (علیه السلام):
«اَلْجِهَادُ عَلَى أَرْبَعَةِ أَوْجُهٍ فَجِهَادَانِ فَرْضٌ وَ جِهَادٌ سُنَّةٌ لاَ يُقَامُ إِلاَّ مَعَ فَرْضٍ وَ جِهَادٌ سُنَّةٌ فَأَمَّا أَحَدُ اَلْفَرْضَيْنِ فَجِهَادُ اَلرَّجُلِ نَفْسَهُ عَنْ مَعَاصِي اَللَّهِ وَ هُوَ مِنْ أَعْظَمِ اَلْجِهَادِ وَ مُجَاهَدَةُ اَلَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ اَلْكُفّٰارِ فَرْضٌ وَ أَمَّا اَلْجِهَادُ اَلَّذِي هُوَ سُنَّةٌ لاَ يُقَامُ إِلاَّ مَعَ فَرْضٍ فَإِنَّ مُجَاهَدَةَ اَلْعَدُوِّ فَرْضٌ عَلَى جَمِيعِ اَلْأُمَّةِ لَوْ تَرَكُوا اَلْجِهَادَ لَأَتَاهُمُ اَلْعَذَابُ وَ هَذَا هُوَ مِنْ عَذَابِ اَلْأُمَّةِ وَ هُوَ سُنَّةٌ عَلَى اَلْإِمَامِ وَ حَدُّهُ أَنْ يَأْتِيَ اَلْعَدُوَّ مَعَ اَلْأُمَّةِ فَيُجَاهِدَهُمْ وَ أَمَّا اَلْجِهَادُ اَلَّذِي هُوَ سُنَّةٌ فَكُلُّ سُنَّةٍ أَقَامَهَا اَلرَّجُلُ وَ جَاهَدَ فِي إِقَامَتِهَا وَ بُلُوغِهَا وَ إِحْيَائِهَا فَالْعَمَلُ وَ اَلسَّعْيُ فِيهَا مِنْ أَفْضَلِ اَلْأَعْمَالِ لِأَنَّهَا إِحْيَاءُ سُنَّةٍ وَ قَدْ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً فَلَهُ أَجْرُهَا وَ أَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئاً.» (2)
امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«جهاد بر چهار قسم مى باشد، دو قسم آن واجب و [دو قسم دیگر] یکى مستحب است که بدون واجب قوام نمى یابد و دیگرى مستحب است:
1- یکى از دو جهاد واجب، مبارزه انسان با نفس خویش در ترک گناهان است که از بزرگترین نوع جهاد خواهد بود.
2- و جهاد با کافرانى که بر ضد شما برخواستند.
3- جهادى که مستحب است و برپا نمى شود جز با جهاد واجب، آن جهاد با دشمنان است که بر جمیع مسلمانان واجب است، اگر آن را ترک کنند عذاب الهى آنان را فرا خواهد گرفت، این همان عذابى است که دامن گیر امت اسلام مى شود. و این جهاد بر امام مستحب است و آن زمانى است که [دشمن تهاجم کند پس] در کنار مردم با دشمن بجنگد.
4- و آن جهادى که مستحب است، هر گاه مسلمان سنتى [از سول خدا صلى الله علیه و آله یا اسلام] را بر پا دارد و تلاش کند و زحمت بکشد در همگانى شدن و زنده ماندن آن، پس عمل او، و تلاش او از بهترین اعمال است؛ زیرا زنده کردن سنت اسلامى است. که پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمود:
هر کس سنت نیکوئى را پایه ریزى کند پاداش آن و پاداش هر کس به آن عمل کند تا روز قیامت به این شخص داده خواهد شد. بدون این که از اجر کسانى که آن را انجام مى دهند چیزى کاسته شود.

3- اقسام عبادت

مى دانیم همه آنان که به سوى خدا مى روند و به پرستش و عبادت روى مى آورند داراى انگیزه یکسانى نیستند، باید دید برترین آن ها کدامند؟
قال الامام الحسین (علیه السلام):
«إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اَللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ اَلتُّجَّارِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اَللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ اَلْعَبِيدِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اَللَّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ اَلْأَحْرَارِ وَ هِيَ أَفْضَلُ اَلْعِبَادَةِ.» (3) (4)
امام حسین (علیه السلام) فرمود:
«همانا مردمى خدا را براى شوق بهشت پرستش مى کنند که این پرستش تجار است.
و همانا مردم دیگرى خدا را از روى ترس مى پرستند که این پرستش بردگان است.
و همانا مردمى خدا را از روى شکر و سپاس عبادت مى کنند که این عبادت آزادگان است و این نوع پرستش والاترین نوع عبادت است.»

پى نوشت ها :

1) بحارالانوار، ج 78، ص 126، حدیث 7؛ جامع الاخبار، ص 359، حدیث 1001.
2) جعفریات، ص 77؛ تحف العقول، ص 173؛ خصال، ج 1، ص 240؛ بحارالانوار، ج 100، ص 23، حدیث 5.
3) تحف العقول، ص 175؛ بحارالانوار، ج 78، ص 117، حدیث 5 و اعیان الشیعه، ج 1، ص 620.
4) فرهنگ سخنان امام حسین (علیه السلام)، محمد دشتی.

نشريه مبلغان، ارديبهشت 1380