خطبه پیامبر اکرم در جمعه آخر ماه شعبان
قال الإمام الباقر (علیه السلام): خَطَبَ رَسولُ الله (صلی الله علیه وآله) النّاسَ فی آخِرِ جُمُعَةٍ مِن شَعبانَ، فَحَمِدَ اللهَ و أثنی عَلَیهِ، ثُمَّ قالَ :
«أیُّهَا النّاسُ، قَد أظَلَّکُم شَهرٌ فیهِ لَیلَةٌ خَیرٌ مِن ألفِ شَهرٍ، و هُوَ شَهرُ رَمَضانَ؛ فَرَضَ اللّهُ عز و جل صِیامَهُ، و جَعَلَ قِیامَ لَیلِهِ نافِلَةً، فَمَن تَطَوَّعَ بِصَلاةِ لَیلَةٍ فیهِ کانَ کَمَن تَطَوَّعَ بِسَبعینَ لَیلَةً فیما سِواهُ مِنَ الشُّهورِ، و جَعَلَ لِمَن تَطَوَّعَ فیهِ بِخَصلَةٍ مِن خِصالِ الخَیرِ وَالبِرِّ کَأَجرِ مَن أَدّی فَریضَةً مِن فَرائِضِ اللّهِ تَعالی، و مَن أدّی فیهِ فَریضَةً مِن فَرائِضِ اللهِ تَعالی کانَ کَمَن أدّی سَبعینَ فَریضَةً مِن فَرائِضِ اللهِ تَعالی فیما سِواهُ مِنَ الشُّهورِ...». (1)
امام باقر علیه السلام روایت میکند: پیامبر خدا در آخرین جمعه شعبان، خطبه خواند. خدا را حمد و ثنا گفت و سپس فرمود:
«ای مردم! ماهی بر شما سایه افکنده که در آن، شبی است بهتر از هزار ماه، و آن، ماه رمضان است . خداوند، روزه اش را واجب ساخته و نماز در شبش را مستحب قرار داده است . پس هر کس یک شب در آن، نماز مستحب بخواند، گویا هفتاد شب نماز مستحب در ماه های دیگر خوانده است. و برای کسی که در آن، کار نیک مستحبّی از کارهای نیک انجام دهد، پاداشی همچون پاداش کسی قرار داده که واجبی از واجبات الهی را انجام داده است، و هر کس در آن، واجبی از واجبات خداوند را ادا کند، همچون کسی خواهد بود که در ماه های دیگر، هفتاد واجب از واجبات الهی را انجام داده است.
این ماه، ماه صبر است و پاداش صبر، بهشت است. این ماه، ماه مواسات (همدردی با دیگران در نیازها) است و ماهی است که در آن، خداوند، روزیِ مؤمن را می افزاید. هر کس مؤمن روزهداری را در آن افطار دهد، نزد خداوند، پاداش آزاد کردن یک بنده و آمرزش گناهان گذشته اش را دارد.»
گفتند: ای پیامبر خدا! همه ما توان افطار دادن به روزه دار را نداریم .
فرمود: «خداوند، کریم است؛ این ثواب را به کسی نیز میدهد که برای افطار دادن، جز بر جرعه ای شیر یا جرعه ای آب و یا چند خرما قدرت ندارد و بیش از این را نمیتواند. هر کس در این ماه بر برده خویش سبک بگیرد، خداوند هم حسابش را سبک میگیرد .
ماه رمضان، ماهی است که آغازش رحمت، میانش آمرزش، و پایانش اجابت و آزادی از آتش دوزخ است.
پیامبر اکرم فرمودند: شما از چهار خصلت، بی نیاز نیستید: دو خصلت که خدا را با آنها راضی می کنید، و دو خصلت که از آن دو، بی نیاز نیستید. امّا آن دو خصلتی که خدا را با آنها راضی می کنید، شهادت به این است که: معبودی جز خداوند نیست و من فرستاده خدایم. و اما دو خصلتی که از آن بی نیاز نیستید، از خداوند، نیازهایتان و بهشت را بطلبید و از خداوند، عافیت بخواهید و از آتش به خداوند پناه ببرید.»
پی نوشت ها :
1- المقنعة: 306، الکافی: 4/66/4، تهذیب الأحکام: 3/57/198 و ج 4/152/423، من لا یحضره الفقیه: 2/94/1831، فضائل الأشهر الثلاثة: 71/51، بحار الأنوار: 96/359/26 .
برگرفته از کتاب ماه خدا، محمدی ری شهری